De zuidelijke kant van de kerk, met steunen in witte en roze steen en onderbroken door halve kolommen in witte steen, bezit een ingangsportaal uit de 13^de eeuw, opgebouwd met kolommenbundels, die eindigen met gebladerde kapitelen waarop twee  uitstekende leeuwtjes, die zich verenigen om zo een ogief  te vormen; boven de boog is het mystiek lam gebeiteld. Aan de binnenzijde van de boog is een lunet met een fresco uit het einde van de 14^de eeuw met een voorstelling van de Madonna met kind, S. Franciscus, S. Clara en een gedeeltelijk tekst HOC OPUS FECIT FIERI…MCCCC. (22)

Aan de rechterkant van het belangrijkste portaal is er een ander minder belangrijk met dezelfde architectonische motieven als de voorgaande. Om de hoek van deze muur kan men de apsis met de twee aanhorende kapellen en de campanile met twee reeksen openingen ,  "formato con pietre quadre" (23) die op de linker kapel steunt, zien . In de klokkentoren wordt een oude klok uit 1341 bewaard.

De westgevel, gedeeltelijk verscholen door de voortgang van het façadeproject van het klooster, een werk van Valadier, bezit boven de rozet met kleine stralenkrans die vroeger de voorgevel van de eerste kerk versierde. Aan de muren van de rozet drie kleine dichtgemaakte rozetjes die oorspronkelijk  evenals de grote rozet de façade versierden. Op de plint van het timpaan een opschrift, recentelijk vermeld en beschreven, met aan de zijde een  sculptuur die paus en keizer voorstelt.

Aan de binnenzijde wordt de enige beuk verlicht door een monofoor venster, door een groot bifoor venster in het centrum van de apsis en door de rozet, waarlang het licht bij de zonsondergang binnenkomt. Oorspronkelijk was er op rechter muur een ander monofoor venster dat werd dichtgemaakt om in 1620 het altaar van Madonna della Neve te kunnen bouwen.

De binnenmuren van de kerk zouden bijna volledig bedekt geweest moeten zijn met fresco’s. Na een ontdekkingscampagne van de schilderingen onder de bleke laag die hen bedekte tussen het einde van de 19^de en het begin van de 20^ste  eeuw (24) zijn een reeks fresco’s, gedateerd tussen de 14^de en 15^de eeuw, op uitzondering van één in een nis aan de linkerzijde uit 1577, aan het licht gekomen.

Opeenvolgend waren de fresco’s in meerderheid verborgen  door het overplaatsen met barokaltaren uit de 17^de eeuw, volgens de wens en de culturele en godsdienstige verordeningen van die tijd. Enkele altaren werden vervolgens verwijderd in 1753 voor een betere versiering van de ganse kerk "per un migliore ornato di tutta la chiesa" en in  1910, wanneer belangrijke restauratiewerken werden uitgevoerd. (25)

Aan de voet van de apsis vinden wij een koor uit de 17^de eeuw met in het centrum ervan een koorlessenaar uit dezelfde periode, afkomstig uit de kerk van S. Antonius van de Kapucijnen, nu kapel van het stedelijk kerkhof. De muren bewaren, op 8 carrés verdeeld over twee bovenstaande rijen schilderijen en fresco’s uit het midden van de 14^de eeuw met verhalen uit het leven van de Madonna (26). De scenes stellen voor van bovenlinks van de tweede rij: Joachim in de tempel, boodschap aan Joachim, de ontmoeting van Joachim en Anna aan de porta Aurea en de geboorte van de Maagd. Op de eerste rij van links: Maria als kind voorgesteld in de Tempel, de verloving van de Maagd, de Boodschap en de Geboorte.

In de lunet de vier evangelisten, van wie alleen Mattheus en Marcus overblijven.  Het motief voor dergelijke afbeeldingen kan vreemd lijken in kerk van de Franciscaanse orde, waar meestal de geschiedenis van de Heilige stichter weergegeven wordt. Hier hebben de broeders, in tegendeel, hulde aan Maria gebracht, niet alleen omdat er een grote devotie voor haar was, maar vermoedelijk ook om de toewijding van de eerste kerk eraan te eren. De gewelven, verdwenen onder de ribben versierd met geometrische motieven en steunend op stenen voeten, zijn beschilderd met een sterrenhemel met bundels van geometrische versieringen. Op de sleutelstenen komen mensachtige figuren voor.

De priesterzone wordt vanaf de hoogte verdeeld door een geschilderde houten steunbalk waarop een kruis uit het begin van de 13^de eeuw met de gebruikelijke afbeeldingen van de Maagd en Johannes op de zijpanelen, de zegenende Christus bovenaan en S. Franciscus aan de voet van het kruis. (28)

Onder de apsis bevindt zich in de normale structuur, de crypte, die in de tweede helft van de 16^de eeuw omgevormd werd  tot grafkamer, zoals de grafstenen in de apsisvloer getuigen.

Op de achtermuur van de rechterkapel vinden wij twee kleine kolommen in rode steen  met twee versierde kapitelen die een drielobbig kapiteel, die met grote vermoedelijkheid aan een grafmonument uit de 13-14^de eeuw toebehoren.

De vele interventies, het  onderhoud en het herschilderen van de architectonische elementen, waarvan de aanbrenging van glanzende vernis,  maken het onmogelijk het werk in zijn originaliteit, enig in zijn soort in de stad, te zien.

Uit documenten blijkt dat aan de basis van de kolommen, daar waar zich vroeger het altaar bevond, in 1523 de beenderen van Beato Ventura, eremiet van Pissignano, op dat moment onderdeel van Trevi plechtig bijgezet werden “ad istanza del sig. Muzio Petroni, con solenne festa e concorso de' populi, specialmente dal Castello di Piscignano". (29) op verzoek van sig Muzio Petroni met een plechtig feest en optocht van het volk, vooral deze uit het Castello di Piscignano. De beenderen werden in waterdicht kasten uit cipressenhout, waarin ook het leven van de gelukzalige, geschreven door Muzio Petroni en door hem gedrukt ingesloten. De kapel droeg het wapenschild van de familie Petroni.

In de 17^de eeuw werden stucwerk en het houten beeld van de Onbevlekte Ontvangenis, steeds van dezelfde periode, toegevoegd. Op de linkermuur fresco’s uit de 14^de eeuw: bovenaan S. Emiliano, onderaan de heiligen Ventura, Nicolaas en Andrea, boven het timpaan twee profeten, op de tegenoverliggende muur S. Johannes de Doper en in de vensteromlijsting een heilige. Binnen de boog de 4 evangelisten: boven de boog fresco’s uit de 14^de eeuw met de heiligen Petrus en Paulus, in het midden een griffoen en in het bovenste deel een heilige minderbroeders in een landschap.

De kapel links is vanaf het begin toegewijd aan S. Antonius van Padua (30). Op de muur achteraan is een gelijkaardig gebouw als in de rechterkapel afgebeeld, in dezelfde staat van bewaring met het heraldisch schild van de Valenti (twee zwarte strepen versierd met sterren inde vorm van het kruis van St Andreas).Aan de ingang van het gebouw bevindt zich de gedenkkroonlijst met de inscriptie in Gotische lettertekens:  IN CHRISTI NOMINE AMEN. ANNO DOMINI MCCCLVII INDITIONE X TEMPORE INNOCENTI PAPAE VI DE MENSE NOVEMBRIS. ISTUD EST SEPULCRUM DOMINI VALENTIS DOMINI IACOBI DE TREBIO ET EIUS HEREDUM FACTUM IN ISTA CAPPELLA PER EUM FACTA SUB VOCABULO SANCTI ANTONII. QUE SEPULTURA FACTA EST AD PERPETUAM HUIUS REI MEMORIAM ET TESTIMONIUM . (31)  De kroonlijst bevatte de basreliëfplaat met een afbeelding van de liggende Valente Valenti nu in de rechtermuur. Men weet niet wanneer de tombe afgescheiden werd, maar vermoedelijk is verplaatsing gebeurd  in de periode van het inbrengen van het altaar van de Goede Jezus( XVIde eeuw),

in welke periode de plaat in de rechtermuur werd ingemetseld en tot op heden is het een zeer eigenaardig voorbeeld van beeldhouwwerk in een beschilderde steen. Valenti is liggend afgebeeld met de rode vest van de magistraat met gouden verbindingen en bruinkleurige wetboeken. Op de bovenste delen staat het wapenschild van de familie. In dezelfde kapel verguld stucwerk en het beeld van  de Padovaanse heilige uit de 18^de eeuw. (32) Ter vergelijking het graf van  Ottavia Attavanti en Allessandro Valenti (1576-1577), moeder en zoon, met de afbeelding in reliëf uitgehouwen.

Op wanden met fresco’s uit de 16^de eeuw heiligen afgebeeld binnen gebouwen. Zijn te bemerken van links af  de Zalige Urbanus en rechts S. Catharina van Alexandrië en

S. Antonius van Padua. Boven de boog een fragment van een fresco uit de 14^de eeuw met vermoedelijk een afbeelding van S. Stefanus. Aan de zijkanten van de apsis staan op een houten sokkel de  houten beelden van S. Clara en S. Franciscus, van een onbekende beeldhouwer uit de 17^de eeuw.

Op de linkermuur, boven de ingang van de oude sacristie, twee afbeeldingen van de Madonna met kind en een processiegeheel uit de 19^de eeuw met het beeld van de H. Jozef. (33) Tegen de wanden banken van Umbrische makelij uit het begin van de 17^de eeuw, met wapenschilden van de familie Lucarini, groen gelakt en vooraan en rugstukken in populierhout met plantenmotieven.

Een kleine deur voert naar de actuele  sacristie, waar zich  een sacristiewastafel in majolica van Gualdese makelijk uit de 17^de eeuw bevindt. Het bezit een luifel versierd met bloemen en vruchtenbosjes op de wijze van Della Robbia, en een bekroning in de vorm van een kelk opgeheven door engelen. De onderliggende partij in de vorm van een apsis imiteert een typisch zestiende-eeuwse schelp. Onderaan de wastafel is een deksel waarop een reliëf met geschilderd heuvellandschap met kleiner wordende cipressen, grotten en diverse constructies, vermoedelijk de weergave van de stigmata van S. Franciscus op de berg Verna. Een analoog werk bevindt zich in de kerk van S. Franciscus in Gualdo Tadino.

Op de zijden van de kroonlijst zijn, binnen de raamkozijnen, van boven naar onder afgebeeld: Het visioen van de Tronen, S. Diego en de prediking van S. Franciscus te Trevi. Aan de andere zijde de bevrijding van de gevangene, Beato Ventura en S. Franciscus die de zieken bezoekt. In de top de verheerlijking van S. Francesco. Het altaar is versierd met een voorhang in gips gedateerd 1730 die in het centrum  in een rol de kelk en de hostie voorstelt.

Voor het altaar in de vloer de grafsteen van Grifone Petrone, dokter van het Collegio Perugino, en van Francesco Parriani

Verder tegen de muur van het schip het monumentale orgel, reeds beschouwd als een zeer eigenaardig exemplaar van dit type, dat tijdens de Renaissance definitief muurorgel"rarissimo esemplare superstite di quel tipo che nel Rinascimento veniva definito organo da muro" werd.  Het instrument werd door de fraters van S. Francesco besteld bij meester Paolo Pietro di Palolo di Montefalco, zoals blijkt uit de notariële akte van 22 september 1509 van de hand van notaris  Pompeo di ser Nicola di Montefalco. 

Op dit ogenblik bezit het orgel 37 pijpen in 5 openingen, de centrale pijpen ervan gedraaid,  en een chromatisch klavier  (met halve tonen op en afgaand) van 49 toetsen, een chromatisch voetklavier van 27 pedalen, registers bediend door 6 trekknoppen,  blaasbalg of windkamer (mantice a lanterne), geplaatst op het basement met twee voedingsbalgen aangedreven door pedalen met een mechanische overbrenging van een niet meer gebruikt type.

De oudste vorm van pijpen verschijnt bij de eerste constructie, opgetekend in 1509 en "si tratta del complesso di canne più antico esistente in Umbria ed uno dei più antichi in senso assoluto" . ( het ging om het oudste geheel van pijpen, dat in Umbrie bestaat en voorzeker één van de oudsten in de absolute betekenis van het woord.)(39)

De kast tegen de muur  heeft de voorzijde in bewerkt en a tempera beschilderd hout en is verdeeld in 5 openingen: de grotere in het centrum met de tweede rij “dode” pijpen boven de andere twee kleinere geplaatst. Op de  schilderijen van de kroonlijst staan S. Domenicus, S. Franciscus, aan de zijkant S. Catharina van Siëna en S. Clara. Boven de Boodschap. Op de zangerstribune zijn er 10 gedeelten met doeken op hout voorstellend vanaf de linker flank: S. Didaco, S. Clara van Assisi, S. Bonaventura da Bognoregio.

Verder S. Antonius van Padua, S. Jozef, S. Emiliano, S. Bernardus van Siëna, S. Magdalena, S. Lucrezia, S. Catherina van Alexandrië.

Alle schilderijen dateren uit de 17^de eeuw (40)

Aan de linkerkant bevindt zich het altaar met de Kruisiging, dat besteld werd door Pomponio en Christofaro De Angelis in 1597: de kolommen stellen verguld stucmerk met phitomorfe motieven voor. Het doek  stelt de Kruisiging voor en is volgens de lokale overtuiging een goede kopie van Guido Reni. In de top de Hemel (41)

Links van het altaar muurschilderingen uit de 14^de eeuw met in het bovenste linkerdeel de afbeeldingen van Paus Urbanus V (42) en S. Catharina van Alexandrië.

In de nis, opnieuw vrijgemaakt in 1832, een fresco uit   1577  van Fabio Angelucci da Mevale. (43) Het grote fresco stelt in het centrum de Madonna met kind op de troon voor, rechts S. Jozef en geknield S. Antonius van Padua, links de aartsengel Gabriel en S. Franciscus van Assisi. In de apsiskalot is de ontmoeting van de vrome vrouwen met Christus voorgesteld.

Van deze voorstelling van de Nazareense familie ontstond de inspiratie voor het begin van de devotie tot de H. Familie bij de Trevaanse priester Ludovico Pieri (1829-1881), wiens stoffelijk overschot rust in het graf in de vloer. De devotie tot de H. Familie verspreidde zich van hier in gans Italië en vooral door het toedoen van don Piettro Bonilli. Dit feit wordt herdacht door de marmeren steen in de flank, waardoor we terzelfdertijd Don Pietro Bonilli en de andere Trevaanse burgers die in de 20^ste eeuw werden zalig verklaard: de Franciscaan Antonino Fantosani, bisschop en martelaar en Placido Riccardi, een Benedictijnse monnik (44).

Op de achtermuur een stenen sarcofaag uit de 4^de eeuw, reeds onder het oude hoofdaltaar, die het lichaam van de Zalige Ventura bewaarde. Erboven de resten van fresco’s uit de 16^de eeuw met afbeeldingen van een heilige en de aartsengel Michael binnen een gebouw.

Links een fresco dat een altaarstuk afbeeldt  uit de Folignaanse school uit de tweede helft van de 15^de eeuw met Bernardus van Siëna en Heiligen; in één van de overblijvende punten, de centrale, een Kruisiging.

Nog  op de muur achteraan andere frescofragmenten uit de 14^de eeuw. Herkenbaar een kerk en een prelaat en ook een gegeselde Christus.

In het rechterdeel van de beuk fresco’s uit de 16^de eeuw met de geschiedenis van San Onofrio (Verschijning van Christus, S. Onofrio in gebed, Dood van de Heilige). (45)

In de kleine nis, gebouwd in 1873, staat het  houten polychrome beeld van San Rocco uit de 17^de eeuw. (46)

Links staat het altaar toegewijd aan de H. Geest. Het werd opgericht in 1613 door Filippo Palazzi en “dotato di molti beni per una messa al giorno ed il consumo della lampada"  begiftigd met vele gaven voor één mis per dag en het verbruik van de lampen. (47). Het stenen altaar is slechte toestand. Het linkerdeel is onherroepelijk verloren door de waterinsijpeling te wijten aan de breuk in een regenpijp. Een inscriptie met wapenschild op de plinten van de twee colonnes leert ons de datum van de afwerking kennen: "P. PHILIPPUS PALATIUS PHILOSOPHUS ARTIS MEDICINAE DOCTOR OPUS FIERI JUSSIT. / ASCANIUS PALATIUS FRATER EIUS HAEC RES COMPLEVIT A.D. MDCXIII"  namelijk 1613. Het doek stelt ons de verschijning van de H.Geest boven de maagd Maria en de Apostelen voor,samen verenigd in het Cenakel ; onderaan links het zegel van de opdrachtgever en de tekst: "D. PHILIPPUS PALATIUS PHILOSOPHUS ET CIV. PERUSINUS". Het doek is toegeschreven aan Simeone Ciburri (+1614), barokschilder. (48)

Links van het altaar een marmersteen, die herinnert aan de restauratie van 1910 reeds vroeger vermeld. Vervolgens een fresco uit de 14^de eeuw waarop de Madonna met kind op de troon.

Aan de linkerkant van de hoofdingang van de kerk staat een renaissanceachtig wijwatervat met een adellijk zegel en een  tekst op het voetstuk:AQUILANT . S/GIRAFERUS.  Erboven een fragment van fresco uit de 15^de eeuw met een afbeelding van  S. Antonius van Padua. Er volgt het Fresco met de Madonna en Kind en S. Pietro di Verona, een Dominicaans martelaar, met de naam van de opdrachtgever en de gegevens: HOC OPUS FECIT FIERI LUCAS LUCARELLI MCCCC…, een fresco nochtans gedeeltelijk omlijst met stucwerk in de 17^de eeuw, die enkele gelijkenissen vertoont met dezelfde artiest die het gebouw van Silvignano geschilderd heeft. (49)

Vervolgens  het altaar, toegewijd aan de Madonna della Neve, opgericht in 1620 door Allessandro Valenti, een,Trevaanse edelman, op vraag van zijn moeder Ortensia Tomassoni, om de Maagd te eren zoals te lezen valt op de omkadering onder de horizontale lijst te lezen valt:  S. MARIAE AD NIVES. EX PIO LEGATO MATRIS SACELLUM HOC ALEX. VALENTIBUS DICAVIT A. D. MDCXX DIE VERO V AUGUSTI. (50)

 Het doek stelt  de gekroonde Madonna, koningin van  hemel en aarde voor, onderaan S. Petrus en Paulus en in het centrum de zielen van het vagevuur met een melding  "Marde del DIO Extern libertair belichamende alle Fame dell’inferno…".      Het werk is van Ascensidonio Spacca genoemd il Fantino (1557-1646), schilder die de ideale voorstellen van de Reformatie actualiseerde.(51) Aan de zijkanten, aan de binnenzijde van de kroonlijst in stucwerk, fresco’s met Madonnafiguren met verschillende benamingen en Boodschap. In de top de Madonna delle Neve. Het altaar heeft een polichroom altaarstuk in gips gedateerd 1730 met de afbeelding van S. Antonius van Padua binnen een omkadering.

Links tegen het altaar een fragment van een fresco uit de 14^de eeuw. Verder een processiestuk uit de 19^de eeuw met de afbeelding van de Madonna troosteres der bedrukten, twee voorbeelden van Umbrische handwerkkunst uit de 17^de eeuw van de familie Lucarini.

Links een fresco uit de laat 14^de eeuw die Presentatie van Christus in de tempel voorstelt: op de zijwanden tussen twee gebouwen een Heilige en de Profetes Anna.

Op de zijkant van de zijingang, boven het wijwatervat S. Antonius Abbate, fragment van een fresco uit de 15^de eeuw.

Tussen de grafstenen in de vloer is er deze van de lokale historicus Durastante Natalucci (1687-1772) schrijver van "Historia Universale dello Stato Temporale ed ecclesiastico di Trevi, 1745", edita nel 1985.(52)